Şirk, inkâr, metodik olmayan şüphe, vesvese, kin, nifak, yanlış niyet, haram lokma, örtü, taassup, yanlış amel, sevgisizlik, manevi hastalık, anlama kabiliyetini yitirmek, manevi körlük de gönül çevresini kirletmektedir. Çağlar geçiyor, ama günümüzün insanı gönlünü kirletmekten asla vazgeçmiyor; giderek gönül suçu işlemekte maharet kazanıyor. Bu kirlenme sebepleriyle kör haline gelen gönlün gideceği bir yer yoktur. Manevi alanda mesafe alması, gelişmesi ve doyum vadisinde adım atması imkânsızdır ...