Temeddün ve medeniyet aynı anlama mı gelir? Gelmiyorsa anlam farklılaşmasının kökeninde ne yer alır? Bu farklılaşma tam olarak hangi dönemde belirgin bir hâl almıştır?
Her çağda öncü ve gücü elinde bulunduran tek bir medeniyet mi vardır? Bir medeniyetler çokluğundan söz edilebilir mi?
İcabât-ı zamaniyyeden kaçış var mıdır? Kaçmaya çalışmak anlamlı bir çaba mıdır?
Batı/Avrupa medeniyeti ayrıcalıklı mıdır? Müslümanlar için çağdaş medeniyete intisap etmek, kimliğini yitir ...